Kerstbezoek

Voor de Noren is kerst vooral een tijd om samen te zijn met de familie. En om rare, ouderwetse dingen te eten en heel veel geld uit te geven aan prullaria, maar vooruit…..het gaat toch echt om het samen doorbrengen van kerst. We vinden het fijn dat we in de lijn van deze Noorse traditie, de ouders van Els deze week op bezoek hebben. Maandagochtend zijn ze met het vliegtuig aangekomen op het kleine vliegveld Sandane/Anda, hier zo’n 10 kilometer vandaan. Els had ze al gewaarschuwd dat het een spannende landing is en dat konden ze volledig beamen. Vanuit behoorlijke hoogte, moet het vliegtuig in korte tijd flink dalen en dan tussen de bergen door landen op een vrij korte landingsbaan. De vliegtuigen hebben op dit moment net als de auto’s spijkerbanden, dus het was een flinke vonkenregen geweest toen de wielen de grond raakten. Het special effect “sneeuw” maakte het avontuur compleet.
Els moest werken, dus Hennie heeft ze van het vliegveld gehaald. Bij thuiskomst bleek de stroom in het hele gebied uitgevallen te zijn, dus moesten ze noodgedwongen koffie gaan drinken bij de plaatselijke bakker. En aangezien die heerlijk gebak heeft, was dat geen ramp. Daarna hebben ze een beetje gewinkeld in Sandane en bij thuiskomst bleek de stroomvoorziening gelukkig weer in orde.
Dinsdag hebben we de big city of Sandane wat uitgebreider verkend. Het was wat miezerig weer, maar prima om even door het stadje en het Nordfjordmuseum te slenteren. Dat museum is een verzameling van oude gebouwen, waaronder de smederij die vroeger op ons erf stond en bij de boerderij hoorde. In de zomer zijn de gebouwen in het museum open en worden er oude ambachten beoefend. Nu kun je gewoon over het terrein wandelen en de huisjes aan de buitenkant bekijken. En er is een verhaal met geiten wat we nog niet begrijpen, maar je kunt er prima een flauwe foto bij maken.

 

Eerste kerstdag was het prima weer en hebben we te voet het gebied rond ons huis verkend. Hier en daar lag er een beetje sneeuw, dus met een optimistische inslag zou je kunnen zeggen dat we een witte kerst hadden. Maar goed, een paar centimeter erbij was leuk geweest. Volgens de weersvoorspelling komt de volgende lading sneeuw na het weekend, inclusief flinke vorst. Als we Runar zien, moeten we dus maar even een nieuwe voorraad haardhout vragen. Want de houtkachels heb je hier echt nodig om het een beetje aangenaam te hebben. En bovendien kun je er heerlijk stoofvlees op laten sudderen. En Odin vindt het, zoals jullie zien, ook heerlijk om voor de kachel te liggen.

 

 

 

 

 

Na terugkomst hebben we de kerstcadeaus uitgepakt. We zijn superblij met de DVD van de Hobbit en deel 2 van The Bridge. Aangezien TV regelen nog steeds niet gelukt is, vinden we het zo nu en dan heerlijk om een DVD te kijken. Maar ook de andere cadeaus vielen in de smaak. Letterlijk zelfs, in het geval van het wafelijzer dat Els van Hennie kreeg en de fles oude, single malt whisky die Hennie van Els kreeg. Ook de gekantkloste kerstboomhangers hebben meteen een plekje gekregen in de boom.
’s Avonds hebben we genoten van een heerlijke gourmet. Niks pinnekjøtt en lutefisk. Zover zijn we nog niet ingeburgerd dat we dat eten…..

Vandaag zouden we eigenlijk een tochtje gaan maken door de regio, maar gezien de storm en de plensregen, brengen we de dag maar lekker thuis door. Al lezend, kaartend, weblog schrijvend en wafels bakkend en etend. We hebben ingevoerd dat bij bepaalde taken het dragen van een helm hoort. Dat hebben we geleerd van Bertje Vis, dus zie hier……..

Morgenmiddag vertrekken de ouders van Els weer naar Nederland. Tenminste, als het weer het toelaat. Hier schijnt het wel redelijk weer te worden en draaien ze bovendien hun hand niet om voor een beetje rotweer, maar het schijnt in Nederland nogal te gaan waaien. We zullen zien. In elk geval is het hartstikke fijn en gezellig dat ze er zijn. En zij vinden het ook fijn om nu te weten hoe we hier wonen en leven. Het valt ze erg mee dat we zo dicht bij zulke prima voorzieningen wonen. Het is hier alles behalve een achtergebleven gebied.
Helaas heeft Els zelfs al moeten uitvinden hoe de medische voorzieningen zijn. Na een paar dagen grieperig en koortsig geweest te zijn, bleef ze erg veel last houden van een oor. Het oor had op de eerste nacht van die griep nogal veel pijn gedaan, maar dat was eigenlijk wel weer over. Maar er bleef een rare suis inzitten en goed horen was er ook niet bij. Na ruim een week heeft Els in het plaatselijke helsesenter (gezondheidscentrum) een huisarts bezocht. Die constateerde dat het trommelvlies in dat oor een soort van ontploft was. Of dat niet heel erg veel pijn had gedaan…..ja dus. Het herstellen daarvan duurt een maand of twee, dus voorlopig kan Els zich verschuilen achter het niet goed gehoord hebben van de vragen of opmerkingen van Hennie….;-) “Of ik thee wil zetten? Sorry, niet gehoord”. “De post uit de brievenbus halen terwijl het regent? Vroeg je dat? Niet verstaan?”
Afgelopen week hebben we ook nog via Skype contact gehad met onze oude buurtjes. We hadden een doosje met kerscadeautjes opgestuurd en die hebben ze samen uitgepakt en via Skype waren we er een klein beetje bij. Superleuk!
En hoe het verder met ons gaat? Hennie heeft wat vaker last van het missen van mensen, ons oude huis of het straatje in Deventer dan Els. Ook de taal kost Hennie nog steeds veel moeite. Gelukkig beginnen we in januari met een taalcursus, waarbij we elke week op maandagavond les krijgen. En het zou Hennie helpen wanneer ze wat meer bezigheden heeft waarbij ze ook mensen ontmoet. Els merkt dat het erg scheelt dat ze werkt (vanaf 2 januari zelfs op contractbasis voor 4 dagen in de week tot minimaal eind mei). Ze ontmoet daar mensen, heeft bezigheden en leert in rap tempo Nynorsk. We moeten in het nieuwe jaar maar eens snel op zoek gaan naar iets voor Hennie. Als het goed is kan ze in januari gaan meelopen in een zorginstelling om te kijken of ze daar kan gaan werken. En verder is de winter natuurlijk ook niet het meest ideale jaargetijde om mensen te ontmoeten. De dagen zijn erg kort, het weer is niet zo best en de mensen zijn veel binnen. Gelukkig hebben we het samen prima en vermaken we ons opperbest in en rond ons huisje. Ook onze poezenbeesten doen het uitstekend. Volgens de vader van Els zijn ze zelfs relaxter dan in Deventer. Die indruk hebben we zelf ook wel. Ze vinden het heerlijk om te slapen (maar dat is niks nieuws), maar ook om naar buiten te kijken of als een idioot door het hele huis te rennen.

En met het uitzicht ’s avonds, verlaten we jullie weer. Tot de volgende keer maar weer! Fijne jaarwisseling en alle goeds voor 2014 alvast!

 

 

Het juiste antwoord is.......

De dichtgeklapte klep van de ferry, met daarop bandensporen van auto's die door de sneeuw hebben gereden!

Overdosis jul

Dat het bijna kerst is, kan je hier in Noorwegen écht niet ontgaan. Alles draait om “jul”, kerst dus. Als je de radio aanzet, komt zo ongeveer in elke zin het woord jul voor en zo niet, dan wel in de liedjes die gedraaid worden. Al het nieuws is verdreven uit de krant, er staan alleen maar jul-advertenties in. Winkels hebben speciale jul-openingstijden, jul-koopavonden (vanavond maarliefst tot 12 uur ’s nachts!) en jul-koopzondagen. Gewone chips kun je niet meer kopen, alleen jul-chips. De salami die twee weken geleden nog gewoon salami heette, heet nu ineens jul-salami. Er bestaat zoiets als julebrus, oftewel kerstfrisdrank.
En met jul eten ze allerlei speciale dingen. De kinderen op de barnehage hebben het alleen maar over pepperkake (dat smaakt overigens prima) en dat maken ze daar ook volop. Ze maken er hartjes en sterren van, maar ook hele huisjes. Al een stuk minder aantrekkelijk lijkt ons de pinnekjøtt. Dat is schapenvlees, dat op een speciale manier wordt bereid. De stukken vlees die bij ons in de kelder hingen waren dus voor de pinnekjøtt. Voor de liefhebbers, klik even op pinnekjøtt voor de details. Dan eten ze ook nog lutefisk. Hennie vindt dat natuurlijk sowieso niet uitzien, maar zelfs Els, die toch gek is op vis, heeft hier haar bedenkingen bij. Lutefisk dus. Over het algemeen zetten ze hier reuze smakelijke gerechten op tafel, maar met kerst hechten ze veel waarde aan traditie en blijkbaar hoort daar dit soort voedsel dat men vroeger at ook bij. Zullen we toch maar gewoon oud-Hollands gourmetten pap en mam?
En je kunt natuurlijk met geen mogelijkheid om een enorme variatie aan kerstversierselen heen. De julenisse (kerstman/kerstkabouter) komt in alle variaties, kleuren, maten en materialen voor. Maar uiteraard staan, hangen en liggen de winkels ook vol met kerstengels, kerstelanden, kerstsneeuwmannen, kerststallen, kerstballen, kerstslingers, kerstkaarsen, kerstkaarsenstandaarden, kerstkleedjes, kerstsokken, kerstdekbedden, kerstplacemats, kerstkransen…..afijn, het beeld is wel duidelijk denken we.
We krijgen ook vragen of we al een kerstboom hebben staan, maar daarin passen we ons aan aan de Noorse traditie. Hier wordt de kerstboom pas een dag of twee voor kerst gezet, maar blijft deze in januari wat langer staan. We gaan er tegen die tijd dus samen met Runar (onze huisbaas) eentje uit het bos zagen. Kerstbomen zat rond ons huis.
Maar vooruit, in het kader van ons inburgeringsproces hier, hebben we toch ook wat kronen uitgegeven aan kerstdecoraties. Zo staat er in beide woonkamers zo’n foeilelijk trapje met lampjes voor het raam (die heeft dus echt iedereen hier) en hebben we een julenisse gekocht waar een kaarsje in kan branden. En soms zorgt de sneeuw vanzelf voor sfeervolle kersttafrelen, zoals jullie zien aan de foto van onze voordeur. Niks nepsneeuw!

En sneeuw hebben we al volop gehad zeg! Inmiddels is het al weer verdwenen, maar afgelopen weekend lag er een enorm pak. We zakten er tot halverwege onze bovenbenen in weg. Els tenminste…..Hennie bleef bij haar knieën steken. We zijn ook even naar het vliegveld gereden, wat hier een kilometer of 10 vandaan ligt en waar de ouders van Els op 23 december zullen aankomen om de kerstdagen bij ons door te brengen. Ook daar lag natuurlijk volop sneeuw, maar waar in Nederland alles al bij 10 sneeuwvlokken in de paniekstand schiet, gaat het vliegverkeer hier onder zware winterse omstandigheden gewoon door. Sneeuwschuivers paraat en gaan met die banaan!

En in zulk weer hebben de vogeltjes het ook zwaar. Dit meesje kwam smeltwater drinken op de autospiegel. En tja…..het blijven schitterende plaatjes natuurlijk.

Els wordt inmiddels volop gebeld om in te vallen op de barnehage. Ze heeft ontdekt dat de beste tactiek om om te gaan met (de wat oudere) Noorse blagen die brutaal of vervelend doen omdat ze ze niet goed begrijpt, gewoon in het Nederlands tegen ze terug praten is. Dat vinden ze niet grappig en dan kan Els (in het Noors) uitleggen hoe het voor haar is als zij ze niet goed begrijpt. Werkt uitstekend!
Alleen is Els de afgelopen paar dagen onderuit gegaan door een fikse griep, waarschijnlijk opgelopen door al het gesnotter, gekuch en genies van de kinders in de barnehage. Els vroeg zich ook al af waarom haar Noorse collega’s bij het minste of geringste een muts op hun hoofd hebben. Maar dat snapt ze nu ze een oorontsteking heeft opgelopen ook iets beter. En Els heeft na een goed gesprek met haar leidinggevende toch maar gesolliciteerd op de vacatures die er op de barnehage zijn. Vaste werkdagen met bijbehorend vast inkomen is natuurlijk toch prettiger dan elke dag maar weer afwachten of je gebeld wordt. We zullen zien of ze wordt aangenomen.  
Hennie heeft in de buurt van het werk van Els deze foto gemaakt. Het is echt een landbouwgebied hier, met veel boerderijen met schapen en koeien. En die kun je dus uitstekend met de tractor vervoeren zo blijkt.

En verder hebben we heel plezierig contact met onze naaste buren, Runar en Aud. We zijn een avondje bij ze op de koffie geweest om wat nader kennis te maken. Als je samen een erf deelt, is dat natuurlijk wel belangrijk. Het huis waarin wij wonen is van 1939 en is het ouderlijk huis van Runar. Het was boerenbedrijf met schapen, koeien en varkens. Stukken muur die wij in onze tuin zien, komen nog van gebouwen die aan ons huis vast stonden. Twee gebouwen van de boerderij staan nu in het openluchtmuseum in Sandane. En de grote ketel in onze kelder, is dus vroeger inderdaad gebruikt voor het brouwen van bier! Misschien kunnen we die traditie binnenkort eens in ere gaan herstellen.
In 1985 heeft Runar zijn eigen huis gebouwd en verhuurd hij het huis waar wij in wonen. Hij heeft echter ontzettend veel werk met het onderhouden van de hele toko en er komen alsmaar klussen bij (zoals ons lekkende dak repareren bijvoorbeeld.....). We hebben dus aangeboden dat we graag willen helpen, maar we denken dat hij dat niet zomaar zal vragen. Zijn dochter, die vanmiddag even bij ons op de koffie was, beaamde dat. Maar ze zou het voor ons in de gaten houden en het nogmaals tegen haar vader zeggen. Want meegaan om hout te hakken in het bos of leren tractor rijden zodat we ook sneeuw kunnen ruimen, lijkt ons natuurlijk hartstikke leuk!
Tenslotte hebben we nog een prijsvraag zonder prijs. Hennie is creatief geweest met de camera van haar iPhone. Wie o wie weet wat dit is?

Prachtig wakker worden

Internet & kerst in aantocht

Joehoe….jippie….we hebben internet thuis! Het was een heel gedoe om het geregeld te krijgen en zelfs onze emigratiebegeleiders hier stonden voor een raadsel waarom het maar niet lukte, maar volhouder Els heeft het geheel zelfstandig weten op te lossen. Er bleek helemaal niets mis met haar persoonsnummer, maar ze moest zich eerst aanmelden bij een soort BKR in Tiel (maar dan in Noorwegen natuurlijk). Iemand van het bedrijf waar we internet wilden bestellen wist dat uiteindelijk te vertellen en dat bleek inderdaad het probleem. Na een telefoontje naar dat BKR was het opgelost en kon het internetpakket op de post. En 3 dagen later was het binnen en nadat het ook nog eens een makkie bleek om aan te sluiten (stekker in het stopcontact….klaar!), hebben we een vreugdedansje gedaan en sinds die tijd communiceren we alleen nog met elkaar via facebook, whatsapp, wordfeud of email. Het is er niet gezelliger op geworden…..;-)

 

Het is wel vreemd om te merken hoe je internet mist als het er niet is. Allerlei regeldingen lopen spaak (zoals internetbankieren bijvoorbeeld), maar je mist ook contact met vrienden en familie. Vooral Hennie had daar last van, die miste echt de communicatie met onze “achterban” heel erg.

Komende week gaan we maar eens tv regelen. Dat zal nu ook wel gaan lukken. We kiezen voorlopig nog maar even voor een goedkoop pakket, want abonnementen zijn hier echt een stuk duurder dan in Nederland. Ons internet is met z’n €36 in de maand de goedkoopste aanbieder, een eenvoudig mobiel abonnement (moeten we ook nog regelen trouwens) kost per maand al gauw zo’n €25 en het standaardpakket voor de digitale RiksTV kost €46. Voorlopig gaan we zoals gezegd voor het “zunige Nederlanders abonnement” van €22. Eerst maar eens zorgen voor een stabiel inkomen en dan kunnen we dat abonnement altijd nog opschroeven.

Over dat inkomen gesproken, gaat Hennie na de kerst meedraaien in een zorginstelling. Omdat kerst eraan komt, gaan hier veel dingen alvast in de vakantiestand, dus voor kerst meedraaien is niet echt een optie. Na het meedraaien kan Hennie bepalen of het haar wat lijkt en kan haar mogelijke werkgever dat andersom ook doen. We hebben ook een naam van een contactpersoon binnen de grote zuivelfabriek Tine in Byrkjelo (waar Els ook werkt) gekregen, dus wie weet is daar ook nog wat mee te regelen qua werk voor Hennie.

Els heeft inmiddels haar tweede dag op de barnehage gewerkt. Dit keer op een groep met kinderen van 3 tot en met 6 jaar. Geen gedoe met luiers enzo, maar wel weer andere ongemakken. Zo spreken de oudere kinderen natuurlijk veel beter Noors dan Els. Er waren er een aantal die haar hielpen met haar Noors (dat had ze ze namelijk aan het begin van de dag gevraagd), er waren er een aantal die angstvallig uit de buurt bleven van dat mens dat zo raar praat, er waren er een paar die dachten dat Els ze beter zou begrijpen als ze tegen haar gingen schreeuwen in plaats van praten en ten slotte was er een handvol donderstenen die optimaal misbruik maakten van de situatie door vanalles te doen wat niet mocht en vervolgens niet te luisteren of iets ondeugends te zeggen (tenminste….Els denkt dat het ondeugend was).

De leidinggevende van de barnehage heeft Els gevraagd om te solliciteren op een van beide vacatures die ze hebben, omdat ze gaan beginnen met een nieuwe groep. Els twijfelt erg of ze dat moet doen. De taal is natuurlijk nog een struikelblok (al gaat het wel steeds beter en vinden de collega’s dat het al heeeeeeeel goed gaat….jaja…..) en Els heeft natuurlijk echt geen bal verstand van (laat staan affiniteit met) zulke kleine kinderen. Toch waren haar pedagogische kwaliteiten blijkbaar al zo opgevallen dat ze tóch dringend wordt verzocht om te solliciteren. Els gaat er nog maar eens een paar nachtjes over slapen en er nog een keer een goed gesprek over hebben met die leidinggevende om beter te kunnen begrijpen wat beide functies precies inhouden. Want op zich is een stukje stabiliteit in inkomen natuurlijk niet gek……..

En verder vermaken we ons uitstekend met wat geklooi in en om het huis. Els heeft een tijdschrift gevonden waar ze nu al fan van is, namelijk de “Bake”. Het staat vol met allerlei bakrecepten, zoals deze meringues met chocola en pistachenootjes. Els had ze iets stijver moeten kloppen, want het waren tijdens het bakken een soort meringueplasjes geworden, maar de smaak was ondanks dat foutje nog steeds top!

 

 

Het wordt hier nu zo rond 8.30 licht en in de middag begint de schemer rond 15.30. Dat zijn dus al best korte dagen. De sneeuw van vorige week is verdwenen, maar als de weersverwachting klopt, krijgen we in de loop van deze week een nieuwe portie. Vandaag is het vooral stormachtig en zo nu en dan regent het als een gek. Tja….en dan blijkt het dak dus te lekken. Kan gebeuren. Even met Runar over hebben. Er blijken ook muizenkeutels op de zolder (die overigens niet bewoonbaar is) te liggen. Misschien moeten we dus daar Odin en Puk maar eens een speelkwartiertje geven. Maar ach, we weten dat we een oud huis huren met de nodige mankementen, dus we raken er niet van slag van. We verwarmen de kamers die we gebruiken goed en daar hebben we het dus ook comfortabel. De hal en overloop zijn niet echt te verwarmen, dus daar is het bibberen geblazen op een koude dag.

En verder vragen mensen zich af hoe ver we van de bewoonde wereld wonen. Dat valt reuze mee. We wonen aan het einde van een weg van een kilometer of 3,5 door een gebied dat fjellbygda heet. Vrij vertaald is dat “bergdorp”. Langs die weg liggen verschillende huizen en boerderijen. Onderaan de weg, rijd je eigenlijk meteen Sandane in. Sandane is de hoofdplaats van de gemeente Gloppen. Er zijn onder andere 4 supermarkten, een groot hotel met toprestaurant, een Italiaans restaurant, een aantal kledingwinkels, een boekwinkel, twee banken, een bouwmarkt, een elektronicazaak, een garage, een meubelwinkel, een bakker, wat andere winkels, een bioscoop, een theater/concertzaal, een zwembad, een enorme sporthal, een bieb, een cultuurschool en nog wat dingen. En niet te vergeten……een Europris! Dat is onze favoriete winkel, omdat ze er vanalles hebben voor niet al te hoge prijzen. We hebben zelfs al een eigen slogan bedacht: wij zijn wies met Europris! Zeker geen afgelegen of onderontwikkeld gebied dus! En er liggen een paar grotere plaatsen in de buurt, waar we binnen 1,5 uur rijden kunnen zijn. Voor Noorse begrippen is dat dichtbij, want een Noor draait z’n hand niet om voor een paar uur rijden. Binnenkort willen we naar Ikea. De dichtstbijzijnde is in Bergen. Dat is een kleine 4 uur rijden, dus daar moeten we “even” wat tijd voor uittrekken.

Gisteren hebben we de openingsceremonie van de kerstperiode op het centrale plein in Sandane meegemaakt. Je moet wat ten slotte……  Het zou om 15 uur beginnen en om 16 uur zouden de lichten in de grote kerstboom aangaan. Het begon inderdaad om 15 uur met een dansoptreden van de kulturskule. Daarna duurde het een tijd tot het volgende optreden, van wederom de kulturskule, maar dan nu het kinderkoor. Toen vonden wij het wel tijd voor een warme chocomel, want het regende en was best koud. En als heuse Noren hebben we dat op een terras genuttigd. Dat kwam ook omdat er binnen geen plek was, maar goed…. Want even een gezellig kraampje met wat versnaperingen en warme drankjes was er niet bij. Els gaat Hennie opgeven voor het organiserend comité van de kerstopening, want Hennie had allerlei ideeën over hoe het leuker, gezelliger, efficiënter en beter kon. En met al haar ervaring in het organiseren van buurtactiviteiten in de Oudegoedstraat, kunnen ze natuurlijk niet om haar heen.
  

 

En toen stonden we dus vol verwachting te wachten op het aansteken van de verlichting! De klok op het gemeentehuis sloeg 4 keer, Hennie keek even de andere kant op, de lichten sprongen aan en Hennie had dus het moment suprême gemist. Els kwam niet meer bij van het lachen, want die had het wel gezien. Hennie dacht dat er wel een soort aankondiging zou komen ofzo, maar nee….ploep….aan! Toen vervolgens iemand waarvan we denken dat het de burgemeester was een toespraak ging houden met een overduidelijk driedubbele tong, zijn we ‘m maar gepeerd. Tot zover het culturele hoogtepunt van deze week. En tot zover ook deze blog maar weer. Dank voor het lezen en alle leuke reacties op facebook! Dat doet ons hier in het hoge noorden goed!!!