donderdag 26 december 2013

Kerstbezoek

Voor de Noren is kerst vooral een tijd om samen te zijn met de familie. En om rare, ouderwetse dingen te eten en heel veel geld uit te geven aan prullaria, maar vooruit…..het gaat toch echt om het samen doorbrengen van kerst. We vinden het fijn dat we in de lijn van deze Noorse traditie, de ouders van Els deze week op bezoek hebben. Maandagochtend zijn ze met het vliegtuig aangekomen op het kleine vliegveld Sandane/Anda, hier zo’n 10 kilometer vandaan. Els had ze al gewaarschuwd dat het een spannende landing is en dat konden ze volledig beamen. Vanuit behoorlijke hoogte, moet het vliegtuig in korte tijd flink dalen en dan tussen de bergen door landen op een vrij korte landingsbaan. De vliegtuigen hebben op dit moment net als de auto’s spijkerbanden, dus het was een flinke vonkenregen geweest toen de wielen de grond raakten. Het special effect “sneeuw” maakte het avontuur compleet.
Els moest werken, dus Hennie heeft ze van het vliegveld gehaald. Bij thuiskomst bleek de stroom in het hele gebied uitgevallen te zijn, dus moesten ze noodgedwongen koffie gaan drinken bij de plaatselijke bakker. En aangezien die heerlijk gebak heeft, was dat geen ramp. Daarna hebben ze een beetje gewinkeld in Sandane en bij thuiskomst bleek de stroomvoorziening gelukkig weer in orde.
Dinsdag hebben we de big city of Sandane wat uitgebreider verkend. Het was wat miezerig weer, maar prima om even door het stadje en het Nordfjordmuseum te slenteren. Dat museum is een verzameling van oude gebouwen, waaronder de smederij die vroeger op ons erf stond en bij de boerderij hoorde. In de zomer zijn de gebouwen in het museum open en worden er oude ambachten beoefend. Nu kun je gewoon over het terrein wandelen en de huisjes aan de buitenkant bekijken. En er is een verhaal met geiten wat we nog niet begrijpen, maar je kunt er prima een flauwe foto bij maken.


 
Eerste kerstdag was het prima weer en hebben we te voet het gebied rond ons huis verkend. Hier en daar lag er een beetje sneeuw, dus met een optimistische inslag zou je kunnen zeggen dat we een witte kerst hadden. Maar goed, een paar centimeter erbij was leuk geweest. Volgens de weersvoorspelling komt de volgende lading sneeuw na het weekend, inclusief flinke vorst. Als we Runar zien, moeten we dus maar even een nieuwe voorraad haardhout vragen. Want de houtkachels heb je hier echt nodig om het een beetje aangenaam te hebben. En bovendien kun je er heerlijk stoofvlees op laten sudderen. En Odin vindt het, zoals jullie zien, ook heerlijk om voor de kachel te liggen.
 
 
 
 
 


Na terugkomst hebben we de kerstcadeaus uitgepakt. We zijn superblij met de DVD van de Hobbit en deel 2 van The Bridge. Aangezien TV regelen nog steeds niet gelukt is, vinden we het zo nu en dan heerlijk om een DVD te kijken. Maar ook de andere cadeaus vielen in de smaak. Letterlijk zelfs, in het geval van het wafelijzer dat Els van Hennie kreeg en de fles oude, single malt whisky die Hennie van Els kreeg. Ook de gekantkloste kerstboomhangers hebben meteen een plekje gekregen in de boom.
’s Avonds hebben we genoten van een heerlijke gourmet. Niks pinnekjøtt en lutefisk. Zover zijn we nog niet ingeburgerd dat we dat eten…..



Vandaag zouden we eigenlijk een tochtje gaan maken door de regio, maar gezien de storm en de plensregen, brengen we de dag maar lekker thuis door. Al lezend, kaartend, weblog schrijvend en wafels bakkend en etend. We hebben ingevoerd dat bij bepaalde taken het dragen van een helm hoort. Dat hebben we geleerd van Bertje Vis, dus zie hier……..




Morgenmiddag vertrekken de ouders van Els weer naar Nederland. Tenminste, als het weer het toelaat. Hier schijnt het wel redelijk weer te worden en draaien ze bovendien hun hand niet om voor een beetje rotweer, maar het schijnt in Nederland nogal te gaan waaien. We zullen zien. In elk geval is het hartstikke fijn en gezellig dat ze er zijn. En zij vinden het ook fijn om nu te weten hoe we hier wonen en leven. Het valt ze erg mee dat we zo dicht bij zulke prima voorzieningen wonen. Het is hier alles behalve een achtergebleven gebied.
Helaas heeft Els zelfs al moeten uitvinden hoe de medische voorzieningen zijn. Na een paar dagen grieperig en koortsig geweest te zijn, bleef ze erg veel last houden van een oor. Het oor had op de eerste nacht van die griep nogal veel pijn gedaan, maar dat was eigenlijk wel weer over. Maar er bleef een rare suis inzitten en goed horen was er ook niet bij. Na ruim een week heeft Els in het plaatselijke helsesenter (gezondheidscentrum) een huisarts bezocht. Die constateerde dat het trommelvlies in dat oor een soort van ontploft was. Of dat niet heel erg veel pijn had gedaan…..ja dus. Het herstellen daarvan duurt een maand of twee, dus voorlopig kan Els zich verschuilen achter het niet goed gehoord hebben van de vragen of opmerkingen van Hennie….;-) “Of ik thee wil zetten? Sorry, niet gehoord”. “De post uit de brievenbus halen terwijl het regent? Vroeg je dat? Niet verstaan?”
Afgelopen week hebben we ook nog via Skype contact gehad met onze oude buurtjes. We hadden een doosje met kerscadeautjes opgestuurd en die hebben ze samen uitgepakt en via Skype waren we er een klein beetje bij. Superleuk!
En hoe het verder met ons gaat? Hennie heeft wat vaker last van het missen van mensen, ons oude huis of het straatje in Deventer dan Els. Ook de taal kost Hennie nog steeds veel moeite. Gelukkig beginnen we in januari met een taalcursus, waarbij we elke week op maandagavond les krijgen. En het zou Hennie helpen wanneer ze wat meer bezigheden heeft waarbij ze ook mensen ontmoet. Els merkt dat het erg scheelt dat ze werkt (vanaf 2 januari zelfs op contractbasis voor 4 dagen in de week tot minimaal eind mei). Ze ontmoet daar mensen, heeft bezigheden en leert in rap tempo Nynorsk. We moeten in het nieuwe jaar maar eens snel op zoek gaan naar iets voor Hennie. Als het goed is kan ze in januari gaan meelopen in een zorginstelling om te kijken of ze daar kan gaan werken. En verder is de winter natuurlijk ook niet het meest ideale jaargetijde om mensen te ontmoeten. De dagen zijn erg kort, het weer is niet zo best en de mensen zijn veel binnen. Gelukkig hebben we het samen prima en vermaken we ons opperbest in en rond ons huisje. Ook onze poezenbeesten doen het uitstekend. Volgens de vader van Els zijn ze zelfs relaxter dan in Deventer. Die indruk hebben we zelf ook wel. Ze vinden het heerlijk om te slapen (maar dat is niks nieuws), maar ook om naar buiten te kijken of als een idioot door het hele huis te rennen.




En met het uitzicht ’s avonds, verlaten we jullie weer. Tot de volgende keer maar weer! Fijne jaarwisseling en alle goeds voor 2014 alvast!

 
 

zondag 15 december 2013

Het juiste antwoord is.......

De dichtgeklapte klep van de ferry, met daarop bandensporen van auto's die door de sneeuw hebben gereden!

vrijdag 13 december 2013

Overdosis jul

Dat het bijna kerst is, kan je hier in Noorwegen écht niet ontgaan. Alles draait om “jul”, kerst dus. Als je de radio aanzet, komt zo ongeveer in elke zin het woord jul voor en zo niet, dan wel in de liedjes die gedraaid worden. Al het nieuws is verdreven uit de krant, er staan alleen maar jul-advertenties in. Winkels hebben speciale jul-openingstijden, jul-koopavonden (vanavond maarliefst tot 12 uur ’s nachts!) en jul-koopzondagen. Gewone chips kun je niet meer kopen, alleen jul-chips. De salami die twee weken geleden nog gewoon salami heette, heet nu ineens jul-salami. Er bestaat zoiets als julebrus, oftewel kerstfrisdrank.
En met jul eten ze allerlei speciale dingen. De kinderen op de barnehage hebben het alleen maar over pepperkake (dat smaakt overigens prima) en dat maken ze daar ook volop. Ze maken er hartjes en sterren van, maar ook hele huisjes. Al een stuk minder aantrekkelijk lijkt ons de pinnekjøtt. Dat is schapenvlees, dat op een speciale manier wordt bereid. De stukken vlees die bij ons in de kelder hingen waren dus voor de pinnekjøtt. Voor de liefhebbers, klik even op pinnekjøtt voor de details.
Dan eten ze ook nog lutefisk. Hennie vindt dat natuurlijk sowieso niet uitzien, maar zelfs Els, die toch gek is op vis, heeft hier haar bedenkingen bij. Lutefisk dus. Over het algemeen zetten ze hier reuze smakelijke gerechten op tafel, maar met kerst hechten ze veel waarde aan traditie en blijkbaar hoort daar dit soort voedsel dat men vroeger at ook bij. Zullen we toch maar gewoon oud-Hollands gourmetten pap en mam?
En je kunt natuurlijk met geen mogelijkheid om een enorme variatie aan kerstversierselen heen. De julenisse (kerstman/kerstkabouter) komt in alle variaties, kleuren, maten en materialen voor. Maar uiteraard staan, hangen en liggen de winkels ook vol met kerstengels, kerstelanden, kerstsneeuwmannen, kerststallen, kerstballen, kerstslingers, kerstkaarsen, kerstkaarsenstandaarden, kerstkleedjes, kerstsokken, kerstdekbedden, kerstplacemats, kerstkransen…..afijn, het beeld is wel duidelijk denken we.
We krijgen ook vragen of we al een kerstboom hebben staan, maar daarin passen we ons aan aan de Noorse traditie. Hier wordt de kerstboom pas een dag of twee voor kerst gezet, maar blijft deze in januari wat langer staan. We gaan er tegen die tijd dus samen met Runar (onze huisbaas) eentje uit het bos zagen. Kerstbomen zat rond ons huis.
Maar vooruit, in het kader van ons inburgeringsproces hier, hebben we toch ook wat kronen uitgegeven aan kerstdecoraties. Zo staat er in beide woonkamers zo’n foeilelijk trapje met lampjes voor het raam (die heeft dus echt iedereen hier) en hebben we een julenisse gekocht waar een kaarsje in kan branden. En soms zorgt de sneeuw vanzelf voor sfeervolle kersttafrelen, zoals jullie zien aan de foto van onze voordeur. Niks nepsneeuw!








En sneeuw hebben we al volop gehad zeg! Inmiddels is het al weer verdwenen, maar afgelopen weekend lag er een enorm pak. We zakten er tot halverwege onze bovenbenen in weg. Els tenminste…..Hennie bleef bij haar knieën steken. We zijn ook even naar het vliegveld gereden, wat hier een kilometer of 10 vandaan ligt en waar de ouders van Els op 23 december zullen aankomen om de kerstdagen bij ons door te brengen. Ook daar lag natuurlijk volop sneeuw, maar waar in Nederland alles al bij 10 sneeuwvlokken in de paniekstand schiet, gaat het vliegverkeer hier onder zware winterse omstandigheden gewoon door. Sneeuwschuivers paraat en gaan met die banaan!



En in zulk weer hebben de vogeltjes het ook zwaar. Dit meesje kwam smeltwater drinken op de autospiegel. En tja…..het blijven schitterende plaatjes natuurlijk.






Els wordt inmiddels volop gebeld om in te vallen op de barnehage. Ze heeft ontdekt dat de beste tactiek om om te gaan met (de wat oudere) Noorse blagen die brutaal of vervelend doen omdat ze ze niet goed begrijpt, gewoon in het Nederlands tegen ze terug praten is. Dat vinden ze niet grappig en dan kan Els (in het Noors) uitleggen hoe het voor haar is als zij ze niet goed begrijpt. Werkt uitstekend!
Alleen is Els de afgelopen paar dagen onderuit gegaan door een fikse griep, waarschijnlijk opgelopen door al het gesnotter, gekuch en genies van de kinders in de barnehage. Els vroeg zich ook al af waarom haar Noorse collega’s bij het minste of geringste een muts op hun hoofd hebben. Maar dat snapt ze nu ze een oorontsteking heeft opgelopen ook iets beter. En Els heeft na een goed gesprek met haar leidinggevende toch maar gesolliciteerd op de vacatures die er op de barnehage zijn. Vaste werkdagen met bijbehorend vast inkomen is natuurlijk toch prettiger dan elke dag maar weer afwachten of je gebeld wordt. We zullen zien of ze wordt aangenomen.  
Hennie heeft in de buurt van het werk van Els deze foto gemaakt. Het is echt een landbouwgebied hier, met veel boerderijen met schapen en koeien. En die kun je dus uitstekend met de tractor vervoeren zo blijkt.




En verder hebben we heel plezierig contact met onze naaste buren, Runar en Aud. We zijn een avondje bij ze op de koffie geweest om wat nader kennis te maken. Als je samen een erf deelt, is dat natuurlijk wel belangrijk. Het huis waarin wij wonen is van 1939 en is het ouderlijk huis van Runar. Het was boerenbedrijf met schapen, koeien en varkens. Stukken muur die wij in onze tuin zien, komen nog van gebouwen die aan ons huis vast stonden. Twee gebouwen van de boerderij staan nu in het openluchtmuseum in Sandane. En de grote ketel in onze kelder, is dus vroeger inderdaad gebruikt voor het brouwen van bier! Misschien kunnen we die traditie binnenkort eens in ere gaan herstellen.
In 1985 heeft Runar zijn eigen huis gebouwd en verhuurd hij het huis waar wij in wonen. Hij heeft echter ontzettend veel werk met het onderhouden van de hele toko en er komen alsmaar klussen bij (zoals ons lekkende dak repareren bijvoorbeeld.....). We hebben dus aangeboden dat we graag willen helpen, maar we denken dat hij dat niet zomaar zal vragen. Zijn dochter, die vanmiddag even bij ons op de koffie was, beaamde dat. Maar ze zou het voor ons in de gaten houden en het nogmaals tegen haar vader zeggen. Want meegaan om hout te hakken in het bos of leren tractor rijden zodat we ook sneeuw kunnen ruimen, lijkt ons natuurlijk hartstikke leuk!
Tenslotte hebben we nog een prijsvraag zonder prijs. Hennie is creatief geweest met de camera van haar iPhone. Wie o wie weet wat dit is?


zondag 1 december 2013

Internet & kerst in aantocht


Joehoe….jippie….we hebben internet thuis! Het was een heel gedoe om het geregeld te krijgen en zelfs onze emigratiebegeleiders hier stonden voor een raadsel waarom het maar niet lukte, maar volhouder Els heeft het geheel zelfstandig weten op te lossen. Er bleek helemaal niets mis met haar persoonsnummer, maar ze moest zich eerst aanmelden bij een soort BKR in Tiel (maar dan in Noorwegen natuurlijk). Iemand van het bedrijf waar we internet wilden bestellen wist dat uiteindelijk te vertellen en dat bleek inderdaad het probleem. Na een telefoontje naar dat BKR was het opgelost en kon het internetpakket op de post. En 3 dagen later was het binnen en nadat het ook nog eens een makkie bleek om aan te sluiten (stekker in het stopcontact….klaar!), hebben we een vreugdedansje gedaan en sinds die tijd communiceren we alleen nog met elkaar via facebook, whatsapp, wordfeud of email. Het is er niet gezelliger op geworden…..;-)
 
Het is wel vreemd om te merken hoe je internet mist als het er niet is. Allerlei regeldingen lopen spaak (zoals internetbankieren bijvoorbeeld), maar je mist ook contact met vrienden en familie. Vooral Hennie had daar last van, die miste echt de communicatie met onze “achterban” heel erg.

Komende week gaan we maar eens tv regelen. Dat zal nu ook wel gaan lukken. We kiezen voorlopig nog maar even voor een goedkoop pakket, want abonnementen zijn hier echt een stuk duurder dan in Nederland. Ons internet is met z’n €36 in de maand de goedkoopste aanbieder, een eenvoudig mobiel abonnement (moeten we ook nog regelen trouwens) kost per maand al gauw zo’n €25 en het standaardpakket voor de digitale RiksTV kost €46. Voorlopig gaan we zoals gezegd voor het “zunige Nederlanders abonnement” van €22. Eerst maar eens zorgen voor een stabiel inkomen en dan kunnen we dat abonnement altijd nog opschroeven.

Over dat inkomen gesproken, gaat Hennie na de kerst meedraaien in een zorginstelling. Omdat kerst eraan komt, gaan hier veel dingen alvast in de vakantiestand, dus voor kerst meedraaien is niet echt een optie. Na het meedraaien kan Hennie bepalen of het haar wat lijkt en kan haar mogelijke werkgever dat andersom ook doen. We hebben ook een naam van een contactpersoon binnen de grote zuivelfabriek Tine in Byrkjelo (waar Els ook werkt) gekregen, dus wie weet is daar ook nog wat mee te regelen qua werk voor Hennie.
Els heeft inmiddels haar tweede dag op de barnehage gewerkt. Dit keer op een groep met kinderen van 3 tot en met 6 jaar. Geen gedoe met luiers enzo, maar wel weer andere ongemakken. Zo spreken de oudere kinderen natuurlijk veel beter Noors dan Els. Er waren er een aantal die haar hielpen met haar Noors (dat had ze ze namelijk aan het begin van de dag gevraagd), er waren er een aantal die angstvallig uit de buurt bleven van dat mens dat zo raar praat, er waren er een paar die dachten dat Els ze beter zou begrijpen als ze tegen haar gingen schreeuwen in plaats van praten en ten slotte was er een handvol donderstenen die optimaal misbruik maakten van de situatie door vanalles te doen wat niet mocht en vervolgens niet te luisteren of iets ondeugends te zeggen (tenminste….Els denkt dat het ondeugend was).

De leidinggevende van de barnehage heeft Els gevraagd om te solliciteren op een van beide vacatures die ze hebben, omdat ze gaan beginnen met een nieuwe groep. Els twijfelt erg of ze dat moet doen. De taal is natuurlijk nog een struikelblok (al gaat het wel steeds beter en vinden de collega’s dat het al heeeeeeeel goed gaat….jaja…..) en Els heeft natuurlijk echt geen bal verstand van (laat staan affiniteit met) zulke kleine kinderen. Toch waren haar pedagogische kwaliteiten blijkbaar al zo opgevallen dat ze tóch dringend wordt verzocht om te solliciteren. Els gaat er nog maar eens een paar nachtjes over slapen en er nog een keer een goed gesprek over hebben met die leidinggevende om beter te kunnen begrijpen wat beide functies precies inhouden. Want op zich is een stukje stabiliteit in inkomen natuurlijk niet gek……..

En verder vermaken we ons uitstekend met wat geklooi in en om het huis. Els heeft een tijdschrift gevonden waar ze nu al fan van is, namelijk de “Bake”. Het staat vol met allerlei bakrecepten, zoals deze meringues met chocola en pistachenootjes. Els had ze iets stijver moeten kloppen, want het waren tijdens het bakken een soort meringueplasjes geworden, maar de smaak was ondanks dat foutje nog steeds top!
 
 
Het wordt hier nu zo rond 8.30 licht en in de middag begint de schemer rond 15.30. Dat zijn dus al best korte dagen. De sneeuw van vorige week is verdwenen, maar als de weersverwachting klopt, krijgen we in de loop van deze week een nieuwe portie. Vandaag is het vooral stormachtig en zo nu en dan regent het als een gek. Tja….en dan blijkt het dak dus te lekken. Kan gebeuren. Even met Runar over hebben. Er blijken ook muizenkeutels op de zolder (die overigens niet bewoonbaar is) te liggen. Misschien moeten we dus daar Odin en Puk maar eens een speelkwartiertje geven. Maar ach, we weten dat we een oud huis huren met de nodige mankementen, dus we raken er niet van slag van. We verwarmen de kamers die we gebruiken goed en daar hebben we het dus ook comfortabel. De hal en overloop zijn niet echt te verwarmen, dus daar is het bibberen geblazen op een koude dag.

En verder vragen mensen zich af hoe ver we van de bewoonde wereld wonen. Dat valt reuze mee. We wonen aan het einde van een weg van een kilometer of 3,5 door een gebied dat fjellbygda heet. Vrij vertaald is dat “bergdorp”. Langs die weg liggen verschillende huizen en boerderijen. Onderaan de weg, rijd je eigenlijk meteen Sandane in. Sandane is de hoofdplaats van de gemeente Gloppen. Er zijn onder andere 4 supermarkten, een groot hotel met toprestaurant, een Italiaans restaurant, een aantal kledingwinkels, een boekwinkel, twee banken, een bouwmarkt, een elektronicazaak, een garage, een meubelwinkel, een bakker, wat andere winkels, een bioscoop, een theater/concertzaal, een zwembad, een enorme sporthal, een bieb, een cultuurschool en nog wat dingen. En niet te vergeten……een Europris! Dat is onze favoriete winkel, omdat ze er vanalles hebben voor niet al te hoge prijzen. We hebben zelfs al een eigen slogan bedacht: wij zijn wies met Europris! Zeker geen afgelegen of onderontwikkeld gebied dus! En er liggen een paar grotere plaatsen in de buurt, waar we binnen 1,5 uur rijden kunnen zijn. Voor Noorse begrippen is dat dichtbij, want een Noor draait z’n hand niet om voor een paar uur rijden. Binnenkort willen we naar Ikea. De dichtstbijzijnde is in Bergen. Dat is een kleine 4 uur rijden, dus daar moeten we “even” wat tijd voor uittrekken.

Gisteren hebben we de openingsceremonie van de kerstperiode op het centrale plein in Sandane meegemaakt. Je moet wat ten slotte……  Het zou om 15 uur beginnen en om 16 uur zouden de lichten in de grote kerstboom aangaan. Het begon inderdaad om 15 uur met een dansoptreden van de kulturskule. Daarna duurde het een tijd tot het volgende optreden, van wederom de kulturskule, maar dan nu het kinderkoor. Toen vonden wij het wel tijd voor een warme chocomel, want het regende en was best koud. En als heuse Noren hebben we dat op een terras genuttigd. Dat kwam ook omdat er binnen geen plek was, maar goed…. Want even een gezellig kraampje met wat versnaperingen en warme drankjes was er niet bij. Els gaat Hennie opgeven voor het organiserend comité van de kerstopening, want Hennie had allerlei ideeën over hoe het leuker, gezelliger, efficiënter en beter kon. En met al haar ervaring in het organiseren van buurtactiviteiten in de Oudegoedstraat, kunnen ze natuurlijk niet om haar heen.
  
 

En toen stonden we dus vol verwachting te wachten op het aansteken van de verlichting! De klok op het gemeentehuis sloeg 4 keer, Hennie keek even de andere kant op, de lichten sprongen aan en Hennie had dus het moment suprême gemist. Els kwam niet meer bij van het lachen, want die had het wel gezien. Hennie dacht dat er wel een soort aankondiging zou komen ofzo, maar nee….ploep….aan! Toen vervolgens iemand waarvan we denken dat het de burgemeester was een toespraak ging houden met een overduidelijk driedubbele tong, zijn we ‘m maar gepeerd. Tot zover het culturele hoogtepunt van deze week. En tot zover ook deze blog maar weer. Dank voor het lezen en alle leuke reacties op facebook! Dat doet ons hier in het hoge noorden goed!!!
 
 
 

dinsdag 26 november 2013

In de sneeuw....deel 2!

Omdat het gisteren niet lukte om foto's te plaatsen in de bieb in Sandane, doen we dat vandaag vanuit de (meer moderne) bieb in Nordfjordeid. Dat is een wat grotere plaats die aan de andere kant van het fjord ligt. Hennie probeert op dit moment een persoonsnummer aan te vragen bij de politie, terwijl Els in de bieb wat dingen regelt via internet. Het mysterie van het gedoe met haar persoonsnummer lijkt bijna opgelost, dus hopelijk hebben we binnenkort toch echt internet thuis......duimen!!!

Dit zijn de beloofde sneeuwfoto's. Overigens viel er na het maken van deze foto's nog zeker 25 cm. bij!








maandag 25 november 2013

In de sneeuw!


Het vorige bericht kwam vanaf een camping onder Hamar en inmiddels zijn we een weekje verder. Gek genoeg lijkt het voor ons al veel langer geleden dat we daar waren, maar dat zal wel komen door alle nieuwe indrukken en het feit dat we in de afgelopen week van alles en nog wat gedaan hebben.

In het vorige bericht gaven we al aan dat we benieuwd waren hoe de rit naar ons nieuwe huis in Gloppen zou verlopen, omdat de voorspellingen niet best waren en er een omleiding was vanwege een modderlawine. Toen we richting Strynfjellet reden, begon het te sneeuwen en de wegen werden hoe langer hoe gladder. We vroegen ons af wanneer we de sneeuwkettingen nodig zouden hebben, maar dat moment diende zich vrij duidelijk aan toen Els (die reed namelijk) voelde dat de auto begon te glijden. In de Oudegoedstraat hadden we geoefend met de sneeuwkettingen bij een lekker zonnetje. Appeltje, eitje…..binnen 3 minuten hadden we een sneeuwketting om een band liggen. Geloof ons….in de sneeuw, aan de kant van de weg, terwijl de witte vlokjes over je heen dwarrelen, doe je er een stuk langer over en wordt de onderlinge sfeer er ook niet beter op. Maar uiteindelijk lagen ze om de banden, was ons huwelijk nog intact en konden we verder tuffen. Hoe hoger we kwamen hoe harder het ging sneeuwen, dus we waren superblij met die kettingen onder de auto.

Onze Puk en Odin waren inmiddels gewend aan hun stekkie op de achterbank. Als ze erg begonnen te piepen, namen we even een pitstopje en mochten ze er even uit. Hoewel onze Puk daar 9 van de 10 keer geen zin in had trouwens (teveel lawaai, te koud, te nat, te windering, te….). Odin deed zijn Noorse naam eer aan, want die wilde er altijd wel even uit. Daarna gingen ze over het algemeen een dik uur liggen pitten. Al met al hebben ze het prima gedaan in de auto. Op het poepincident bij Borne na, zijn dergelijke ongemakken ons bespaard gebleven. Ze hielden het keurig op tot we de kattenbak hadden neergezet. Goed opgevoed.

Maandag 18 november waren we rond half vier bij ons nieuwe huis. De huiseigenaar had het licht en de verwarming al aangedaan, dus dat was prettig “thuiskomen”. Op de keukentafel lagen al een aantal leuke kaartjes op ons te wachten, waarvoor dank! Inmiddels hadden we ook contact gehad met onze verhuizer, die dinsdagochtend bij ons zou zijn. In het huis lagen wat matrassen, waarop we konden slapen en van Runar (onze huisbaas) konden we wat servies, bestek en een waterkoker lenen. Bij een knappend haardvuurtje op de slaapkamer en twee katjes op het voeteneind zijn we die avond vroeg gaan slapen, want we waren hartstikke moe van drie dagen rijden.

Toen we de volgende ochtend wakker werden lag er sneeuw! Els is meteen naar de stad (ahum….) Sandane gereden om onze Noorse auto op te halen. Die heeft vierwielaandrijving en spijkerbanden en dat heb je hier ernstig nodig. Zeker omdat wij helemaal aan het einde van een weg wonen die gezellig de berg op gaat, niet al te breed is, een mooie haardspelbocht heeft, uiteraard geen vangrail heeft en deels onverhard is. De garage bood aan om voor een vriendelijk prijsje deze winter spijkerbanden onder de Nederlandse Clio te leggen en daarvan hebben we dankbaar gebruik gemaakt. Het is met de afgelegen ligging van ons huis toch wel fijn om twee auto’s te kunnen gebruiken.

En toen kwamen onze spullen en begon het grote uitpakken en bedenken wat waar moet/kan staan/hangen/liggen. Maar we hebben de ruimtes die we gebruiken inmiddels behoorlijk leuk ingericht, al zeggen we het zelf. En zelfs aan de oranje keuken en oranje badkamer wennen we langzaam. Natuurlijk hebben we al een paar keer stroomuitval gehad. Dat blijkt te gebeuren als de elektrische verwarming tegelijk aan is met de afwasmachine. Niet meer doen dus. Ook hebben we een dagje zonder warm water gezeten, maar dat bleek aan een knop te liggen die op mysterieuze wijze verzet was. Ook niet meer doen dus. We moeten kortom nog onze draai vinden wat dat soort dingen betreft.

Inmiddels is pyromaantje Siesling erg bekwaam in het aan de praat krijgen en houden van onze houtkachels, die eigenlijk wel de hele tijd dat we thuis zijn branden. En vandaag doen ze tevens dienst als warmtebron voor de stoofperen en het stoofvlees dat lekker staat te pruttelen. Dat vlees wordt hier overigens verkocht in een grote, bloederige homp, in plaats van in mooie plakken in een groen bakje met een gezellig blaadje laurier erop. Met dank aan de vele kooklessen van Madelon van de Rozijnenkorf in Deventer, draait Els haar hand daar inmiddels niet meer voor om, al kon Hennie er pas naar kijken toen het in mooi schoongemaakte blokjes op een bord lag.

En behalve uitpakken en inrichten, hebben we de afgelopen week veel dingen geregeld, zoals het openen van een bankrekening, aanvragen van een politiattest (soort Noors VOG) voor het werk van Els, in schrijven bij de NAV (soort Noors UWV) door Hennie, het aanmelden voor de taalcursus en meer van dat soort dingen.

Gisteren reden we vol goede moed naar Førde (een grote plaats op een kleine 1,5 uur rijden van ons huis) om wat grotere spullen aan te schaffen, maar vooral om internet en digitale TV te regelen. We wisten hoe dat moest en het Noorse persoonsnummer dat nodig is voor het afsluiten van abonnementen heeft Els al. Geen probleem…..dachten we. Gek genoeg bleek het persoonsnummer van Els niet voor te komen in het systeem dat gebruikt wordt voor het regelen van internet en TV en dan ben je dus snel klaar. Geen TV. Geen internet. Dat was een flinke teleurstelling voor ons, want we hadden ons er erg op verheugd. Met name internet missen we best wel. Hennie kan een klein beetje internetten per dag op haar iPhone, maar dat schiet natuurlijk niet op. Morgen gaat Els maar eens proberen te achterhalen wat er mis is met dat nummer, want dat is wel een beetje gek.

En verder heeft Hennie een leuk gesprek gehad met een mogelijke werkgever en ze gaat binnenkort een paar dagen meedraaien om te kijken of het wat voor haar is. Els heeft al een dag gewerkt op de barnehage (kinderdagverblijf) waar ze “ringevikar”(= opbelinvaller) is, op een groep met kinderen van 2 en 3 jaar oud. En nee lieve oud-collega’s van de Ambelt…..ze is geen kinderen kwijt geraakt in de sneeuw en het luiers verwisselen is haar ook nog bespaard gebleven. Maar inderdaad lieve oud-collega’s van de Ambelt….ze heeft wel kabouters in dikke winterpakjes moeten proppen, kleine handjes in onmogelijke handschoentjes moeten doen, om het maar niet over de sneeuwstappers te hebben, snotneuzen moeten afvegen en na het eten de snoetjes moeten wassen. Ze weet heel zeker dat dit niet haar ding is, maar voor nu is het prima. Het is een mooie manier om de taal beter te leren en mensen te leren kennen. Al gaat het met de taal bij Els best aardig. Begrijpen en spreken gaan rap beter nu we hier wonen en de hele dag omringd zijn door de ø, å en æ-klanken

Vandaag sneeuwt het als een malle. Zo af en toe breekt de lucht wat open en is het uitzicht werkelijk geweldig! Als we morgen met de auto weg moeten, zijn we wel even aan het graven trouwens. Runar is druk in de weer om met de tractor het erf schoon te schuiven, maar onze auto’s gaan schuil onder een dik pak sneeuw. Nu maar hopen dat Els geen telefoontje krijgt met de vraag of ze morgen om 7 uur kan komen werken……..

Kortom beste lezers, het gaat prima met ons. De vader van Els vroeg gisteren aan de telefoon of het is zoals we hadden gehoopt, maar het is nog veel te vroeg om daar iets zinnigs over te zeggen. We merken wel dat we steeds vaker “ons huis in Deventer” zeggen, in plaats van “thuis”. Met “thuis” bedoelen we steeds vaker het huis waar we nu wonen. Toch voelt het zo nu en dan nog wat ontheemd. Het is absoluut geen gevoel van vakantie, maar ook zeker nog niet van écht wonen en zijn. Dat zal wel wat maanden gaan duren denken we. Runar, zijn vrouw Aud en zijn kinderen zijn vreselijk aardig en behulpzaam, dus dat is fijn. Ook de mensen van de gemeente die ons geholpen hebben met onze emigratie zijn erg behulpzaam en betrokken. Wat dat betreft voelen we ons zeker niet aan ons lot overgelaten. In tegendeel, we voelen ons zeer welkom en gesteund en dat geeft vertrouwen voor de toekomst!

zondag 17 november 2013

I Norge!


En jawel, rond 13 uur vanmiddag reden we ons “nieuwe” land in….Noorwegen! We waren allebei toch wel een klein beetje zenuwachtig dat het over de grens krijgen van onze kattenbeestjes gedoe zou gaan geven, lang zou gaan duren of stressvol voor ze zou zijn. Of dat de douane ons de auto zou laten uitpakken en dan zou ontdekken dat we meer drank dan toegestaan in de kofferbak hadden. Maar niets van dat alles. We hebben bij de grens keurig de baan voor “goods to declare” gevolgd. Els is vervolgens het douanekantoor ingegaan met de Europese paspoortjes van onze Puk en Odin. Daar stond ze tussen de vrachtwagenchauffeurs uit het Oostblok en een Noor met een enorm jachtgeweer. De douanier bladerde eens door de paspoortjes en zei dat het wel goed was zo. Geen scan van de chip, geen onderzoek, geen auto uitpakken, geen illegale drank ontdekt, niks! Enigszins opgelucht reden we verder. Oslo door: geen probleem. En toen….in het zicht van de camping waar we zouden overnachten….file. Op de E6 (de belangrijkste snelweg van Noorwegen) was een ongeluk gebeurd. En dan sta je toch zomaar een hele tijd stil. Tegen de tijd dat we verder konden rijden was het pikdonker, maar gelukkig had de campingeigenaar in ons huisje voor vannacht de verwarming al lekker opgestookt.

We krijgen veel vragen per sms, whatsapp of facebook over hoe het met de katten gaat. We denken niet dat ze ooit voor de lol uit zichzelf in de auto zullen gaan zitten, maar het gaat eigenlijk best goed. Hennie geeft ze ’s morgens een rustgevend middeltje en als dat eenmaal werkt, zitten ze best rustig op de achterbank. Odin heeft wel duidelijk meer stress dan Puk, wat zich uit in zielig gepiep en soms zelfs gehijg, maar het is te doen vinden we. Zo nu en dan nemen we ze even mee naar buiten aan hun riempje. Je staat zwaar voor schut natuurlijk met zo’n kat aan een riempje, maar vooruit……je moet er wat voor over hebben, want we doen ze natuurlijk wel wat aan door ze zo mee te slepen naar Noorwegen.


 
En voor de facebook vrienden; jullie hebben nog een verhaal tegoed over een ondergepoepte Hennie. Toen we gisteren wegreden was Odin best in de stress. Bij Borne (na een half uur dus ongeveer) kon Hennie het gemiauw niet meer aanhoren en dacht ze dat Odin wel wat meer zou ontspannen op haar schoot. Dat klopte ook wel, want toen hij weer opstond lagen er een paar fijne kattendrollen op haar broek. Pitstopje op de vluchtstrook, kattendrollen met een papieren zakdoekje opgepakt en geheel tegen al onze principes in, in de berm gemikt. En verder!

 Gisteren hebben we ongeveer 850 kilometer afgelegd en sliepen we (figuurlijk gesproken) onder de brug tussen Denemarken en Zweden. En als je dan genoten hebt van de serie The Brigde/Bron/Broen dan ben je toch blij dat er niet halverwege een lijk op die brug ligt…..



Vandaag hebben we bijna 650 kilometer gereden, maar daar doe je net zo lang over (ook zonder file), omdat je in Zweden niet zo hard mag rijden en in Noorwegen al helemaal niet. Bovendien wordt hoe noordelijker je komt, de weg af en toe smaller, steiler of ga je dwars door stadjes. Dat schiet niet zo lekker op als de Deutsche autobaan. Maar we vinden de Zweden wel consequent. Zelfs de bordjes langs de weg zijn in de kleuren van Ikea. ;-)

 

Morgen rijden we door naar ons nieuwe huis. Dat kan wel eens een zware rit worden, want de weersvoorspelling is slecht en door de vele regen van gisteren en vandaag is een deel van de route die we zouden rijden afgesloten door een modderlawine. Ze verwachten dat de weg de hele week dicht zal blijven door de opruimwerkzaamheden. We gaan ons vanavond maar eens over de kaart buigen om te kijken welke alternatieve route we gaan kiezen.

En verder blijft het af en toe maar een raar idee dat we niet terug gaan naar de Oudegoedstraat in Deventer. Deze reis voelt absoluut anders dan een vakantie. Zo nu en dan vragen we ons ernstig af waar we aan begonnen zijn en waarom we niet lekker veilig en bekend in Deventer zijn gebleven. En andere momenten kletsen we weer voluit over hoe het zal zijn om in Gloppen te wonen en te leven. Het is nogal een mix van emoties dus. Zeker wanneer we denken aan al die lieve buren van ons die ons gisterenochtend om 7 uur (al dan niet in pyjama) stonden uit te zwaaien. De tranen liepen velen (ons inclusief) over de wangen. We hebben daar zo ontzettend fijn gewoond en betere buren kan niemand zich wensen! Het valt niet mee om dat achter te laten, maar het is ontzettend fijn om met zo’n goed gevoel op onze jaren in Deventer terug te kunnen kijken.

Het volgende bericht zal vanuit ons nieuwe huis komen! Hoe lang dat op zich laat wachten zal afhangen van de tijd die nodig is om internet in ons huis te laten installeren. Dus….tot de volgende keer!  

vrijdag 15 november 2013

Klaar voor vertrek!

Morgen is het dan zover, dan beginnen we aan onze eerste etappe (van drie) op weg naar ons nieuwe huis in Gloppen kommune. We hebben twee weken van opruimen, weggeven, verpatsen, weggooien, toch maar niet weggooien, moet het echt mee naar Noorwegen???, toch maar wél weggooien dus en heel veel inpakken achter de rug.
Sinds woensdagavond bivakkeren we in het huis van onze lieve buurman Paul. Het is heerlijk om de laatste dagen in Nederland in het comfort van zijn huis door te brengen en ook voor onze Puk en Odin is dat het meest ontspannen. Die weten nog niet dat ze morgen vastgeklikt worden op de achterbank en daar dan drie dagen moeten blijven zitten (behalve de nachten natuurlijk). We zijn erg benieuwd hoe dat zal gaan!


Puk was misschien toch wel liever opgestuurd…..postzegel erop….klaar!















Het was een slimme zet om een container voor grof vuil voor het huis te laten plaatsen. We hadden een kleine besteld, maar die waren allemaal uitgeleend en dus kregen we voor hetzelfde bedrag een maatje groter. En dat was maar goed ook, want er kwam meer zooi uit ons huis dan we hadden voorzien. En zo’n container blijkt ook een prima “winkeltje” voor allerlei mensen, want regelmatig werd er tussen onze rommel gegraven en nog wat meegenomen. Helaas vonden we er ’s morgens ook wel eens wat in wat toch echt niet van ons was, maar vooruit, we vonden het knap handig! En de buurkinderen keken hun ogen uit toen de volle container afgelopen woensdag werd opgehaald. Het deed ons sterk denken aan die reclame van “takelwagen, takelwagen….”.



Gisteren heeft het verhuisbedrijf onze spullen opgehaald. In een kleine 2,5 uur was alles in de vrachtwagen geladen. Waar wij al met moeite één verhuisdoos een trap op of af zeulden, pakten de verhuizers er gewoon twee tegelijk. Alsof het niets was! Zaterdag vertrekt de vrachtwagen naar Noorwegen en naar verwachting is deze dinsdag bij ons nieuwe huis. Mits de douane geen illegale artikelen ontdekt trouwens, want dan mogen we naar Oslo rijden om de boel zelf in te klaren en de boete te betalen. Dat zou niet echt grappig zijn natuurlijk…..
 
 

Nadat de verhuizers vertrokken waren hebben we het huis nog even gepoetst en een flesje wijn met een aardig kaartje erbij klaargezet voor de nieuwe bewoners. Afscheid nemen van het huisje waar we bijna 14 jaar zo fijn hebben geleefd viel ons allebei wel zwaar. Het is dat het niet in de vrachtwagen past, anders hadden we het huis graag meegenomen en op de plek van ons Noorse huis gezet. Nadat we vanmorgen de meterstanden hadden opgenomen en voor de allerlaatste keer de deur achter ons dichtgetrokken hadden, hebben we bij de notaris de sleuteloverdracht gedaan. De nieuwe bewoners zijn al druk bezig in “ons” huis, terwijl we in het huis van Paul dit verhaal schrijven. Het doet ons wel goed dat ze net zo verliefd zijn op het huis als dat wij dat waren toen we er kwamen wonen (en nog steeds zijn eigenlijk). Hopelijk worden ze er net zo gelukkig in als dat wij dat altijd zijn geweest.

En verder stonden de afgelopen twee weken natuurlijk in het teken van afscheid nemen. We kijken met een goed gevoel terug op onze afscheidsborrel bij Dok H2O, waar ongeveer 115 vrienden en familieleden waren. Els heeft een warm en ontroerend afscheid gehad op haar werk. Haar collega’s hadden er heel veel werk van gemaakt en er waren hilarische en emotionele momenten. Hennie heeft met pijn in haar hart afscheid genomen van haar jongeren, M. en J.. Na jaren van begeleiden is er toch een sterke band ontstaan, dus het afscheid nemen was voor haar en M. en J. zelf niet eenvoudig. En verder zijn we nog bij verschillende mensen gaan eten, zijn mensen bij ons geweest en vanavond drinken we met een paar goede buren nog een flinke borrel op ons vertrek. En we denken dat wanneer we morgenvroeg om 7 uur écht gaan vertrekken, er zeker een aantal buren staan te zwaaien.

We zijn wel blij dat we morgen gaan vertrekken. We zijn er inmiddels wel aan toe, zeker nu we ons huisje kwijt zijn. Natuurlijk gaan we een heleboel mensen heel erg missen en ook zullen we nog wel eens verlangend terugdenken aan de Brink in Deventer, waar we op een mooie zomeravond graag op de Brink mochten zitten met een biertje of wijntje erbij. En even op de fiets naar de markt is er straks ook niet meer bij. Ten eerste omdat er geen markt is en ten tweede omdat we niet echt in een fietsvriendelijk gebied wonen (qua bergen). We zullen wel gaan ervaren of hetgeen we ervoor in de plaats krijgen opweegt tegen hetgeen we achterlaten. We hebben er in elk geval heel veel zin in!

donderdag 24 oktober 2013

Succesvol bliksembezoek

Gisterenavond is Els teruggekomen van een bliksembezoek aan Gloppen. Ze heeft een hoop geregeld, waaronder het in Noorwegen erg belangrijke persoonsnummer. Dat nummer heb je nodig om abonnementen af te sluiten voor bijvoorbeeld televisie en internet. Maar ook wanneer je een auto wilt kopen heb je dat nummer nodig. Wanneer je een onbeperkt nummer krijgt, kun je alles kopen en regelen wat je wilt. Bovendien mag je met een tijdelijk nummer maar beperkt in Noorwegen blijven en dat was nou nét niet de bedoeling. En wanneer je een tijdelijk nummer krijgt, heeft dat bepaalde beperkingen. Het was best spannend of Els een onbeperkt nummer zou krijgen, want dat krijg je alleen als ze ervan overtuigd zijn dat je geen beroep gaat doen op sociale voorzieningen. Oftewel, wanneer je zelf zorgt voor brood op de plank. Omdat Els een contract heeft op basis van 0 uren, was het de vraag of ze dat voldoende zouden vinden. Onze contactpersoon Pål had een mooie brief geschreven om te benadrukken dat ze Els hard nodig hebben in Gloppen en we hadden ook bewijsstukken verzameld van het eigen vermogen dat we meenemen vanuit de verkoop van ons huis. En blijkbaar was het genoeg, want Els krijgt een onbeperkt persoonsnummer! Dat was beste even een hoera-momentje! En omdat we een geregistreerd partnerschap hebben, krijgt Hennie het straks ook.
Hennie heeft trouwens zonder er moeite voor gedaan te hebben en zonder het überhaupt te weten een baan met een deel vaste uren gekregen! Ze wordt begeleider van een gehandicapt meisje, zoals jullie al in het vorige verslag konden lezen. Daarnaast wordt ze ook oproepkracht in een zorginstelling. In de fabriek waar ze catamarans bouwen zijn nu geen vacatures en ook het fotoverwerkingsbedrijf waar Els een sollicitatie heeft lopen laat nog weinig horen. Maar goed, we gaan gewoon lekker beginnen in het werk dat ze voor ons geregeld hebben en dan zien we wel weer verder.
Els heeft een ochtend rondgekeken op Breim barnehage, haar nieuwe werkplek.  Het zal even wennen zijn aan de kleine kabouters daar, maar ach….dat komt vast wel goed. En hoe moeilijk kan het zijn om luiers te verschonen…..;-)
De voorzieningen in de barnehage zijn echt super en je staat met 3 medewerkers op een groep. In een groep met jonge kinderen (van 0 tot 3 jaar) zitten maximaal 9 kinderen en in een groep met kinderen van 3 tot 6 jaar zitten er maximaal 18. Ze doen heel veel buitenactiviteiten, dus er werd mij op het hart gedrukt te zorgen voor goede regen- en winterkleding. Want weer of geen weer, de Noren zijn buiten! Het zogenaamde “friluftsliv” is een belangrijk onderdeel van de Noorse cultuur.
De groepen op de barnehage hebben een fijne en een grove garderobe. In de fijne garderobe hangen de schattige jasjes en staan de leuke schoentjes. In de grove hangen de regenpakken en winterpakken en staan de stoere regenlaarzen en snowboots.
En vandaag kwam er al een mailtje met een aantal dagen waarop ze graag willen dat Els komt werken. Dat gaat dus voorspoedig! En dat zegt iedereen die Els gesproken heeft. In no time zal ze volop aan het werk zijn. En dat is natuurlijk erg handig voor het integratieproces en het beter onder de knie krijgen van de taal. Voor Hennie zal hetzelfde gaan gelden verwachten ze.














En verder is Els natuurlijk uitgebreid ons Noorse stulpje gaan bekijken. Zeg maar gerust stulp, want het is een enorm huis dat een werkelijk schitterende ligging heeft. Het ligt vrij hoog op een berg en je kijkt uit op de bergen en het fjord. Kan niet beter!

Het huis ligt op een groot erf, waarop ook het huis van de eigenaar staat en een grote schuur. Het erf ligt aan het einde van de weg, dus het is er lekker rustig. Die weg wordt nog wel een uitdaging in de winter denken we,
want het is nogal steil, smal en de laatste kilometer is onverhard. Geen idee wie de weg sneeuwvrij maakt, maar daar komen we vast wel achter.


Het huis ziet er aan de buitenkant niet al te best uit. Veel houtrot en bladderende verf. Maar de binnenkant is over het algemeen prima. We hebben maarliefst 5 slaapkamers boven, 2 woonkamers beneden, nog een kamer beneden, een keuken, een badkamer, allerlei bergingen en een enorme kelder.

Het zal nog wel even een puzzel worden hoe we het verwarmen. Er zijn 5 houtkachels en een paar elektrische kachels, maar het schijnt een wat lastig te verwarmen huis zijn. En hopelijk vindt de eigenaar het goed dat we hier en daar wat muren verven, want dat is best nodig.





















































































Op de laatste ochtend heeft Els ook een koelkast, wasmachine en wasdroger gekocht. Ze vroeg de verkoper of ze korting kon krijgen omdat ze drie apparaten tegelijk kocht. De verkoper zei lachend dat daar nog nooit iemand om gevraagd had, maar het kon wel. Scheelde bijna €100. Toch de moeite waard! En Els heeft maar even uitgelegd dat onderhandelen de Nederlanders in het bloed zit. Hij kon het duidelijk wel waarderen.
En tenslotte heeft Els ook alvast een auto met 4WD en spijkerbanden gekocht. Die gaan we namelijk wel nodig hebben, zeker met het oog op de plek waar we gaan wonen. Heel veel auto’s in het gebied waar we gaan wonen hebben 4WD, want met sneeuw en gladheid is dat wel een stukje extra veiligheid.
Het waren dus een paar dagen met veel gesprekken (meestal in het Noors), papieren invullen en geld uitgeven. Maar goed, dat scheelt straks in november weer!
Vandaag en morgen volgen we nog de hele dag Noorse les en dan moeten we de taal verder in de praktijk gaan leren als we er wonen. Maar Els heeft in de afgelopen dagen ook gemerkt dat dat ook echt dé manier is. Als je omringd wordt door de taal en het de hele dag hoort en leest, pik je het zo op. Hopelijk……

ps. Het is nog een beetje gedoe met het plaatsen van de foto's, vandaar dat ze er wat knullig tussen staan.